Jak wykonać prosty filtr słoneczny na bazie folii Baader

Folię należy zamocować tak, by była płaska, a przy tym pozbawiona jakiegokolwiek napięcia - tylko w ten sposób otrzymane obrazy Słońca będą najwyższej jakości. Prawidłowo zamocowana folia zapewnia jakość zbliżoną do dedykowanych filtrów szklanych, będąc równocześnie wielokrotnie tańszym rozwiązaniem.

"WALEC"

Na początku należy wykonać walec z kartonu (cienkiej tektury) o średnicy równej takiej, by ściśle odpowiadała zewnętrznej średnicy tubusu teleskopu lub odrośnika. Najlepiej wykonać to następująco:
 
• Przygotuj paski z papieru / cienkiej tektury o szerokości 5 - 6 centymetrów.
 
• Owiń jeden pasek tektury wokół tubusu / odrośnika i przyklej kolejny pasek do końca poprzedniego. Przyklejaj kolejne paski aż uzyskasz "walec" o grubości ścianki 4 - 5 milimetrów.

OPRAWA FILTRU

Wytnij dwa pierścienie tektury (tektura powinna mieć grubość 1 - 2 milimetrów). Zewnętrzna średnica pierścieni powinna odpowiadać średnicy uprzednio stworzonego "walca", wewnętrzna - średnicy obiektywu teleskopu (tj. aperturze). Kilka milimetrów mniej niż wynosi średnica obiektywu może nawet poprawić jakość obrazu, redukując ilość refleksów od wnętrza tuby.

Po przygotowaniu dwóch pierścieni, na obydwóch pierścieniach należy nakleić dużą liczbę małych kawałków dwustronnej taśmy klejącej na ich zewnętrznym obwodzie. Teraz trzeba zamocować filtr tak, aby nie posiadał naprężeń. W tym celu na stole kładziemy sporą miękką chusteczkę (tak, aby folia nie została porysowana / uszkodzona). Chusteczkę przyklejamy do stołu taśmą klejącą tak, by była napięta, równo rozłożona i nie mogła się przesuwać. Kładziemy folię słoneczną przyciętą do odpowiednich wymiarów (kwadrat) na chusteczce. Nie przyklejaj folii! Folia ma swobodnie spoczywać na chusteczce.

Teraz weź pierwszy pierścień oprawy filtru i połóż go na folii tak, by wszystkie kawałki taśmy dwustronnej przylgnęły do folii. Obróć całość i przyklej w ten sam sposób drugi pierścień. Odetnij nożyczkami części folii wystające poza obrys oprawy. Filtr w ten sposób zamocowany będzie wolny od naprężeń i zagnieceń, zapewniając wysoką jakość obrazów. Na końcu sklej "oprawę filtru" z uprzednio wykonanym "walcem". Twój filtr słoneczny w wersji "ZRÓB TO SAM" jest gotowy. Zaoszczędziłeś w ten sposób co najmniej 200 złotych na samą oprawę filtru.

UWAGA PRAKTYCZNA

Przy wykonywaniu filtru dla teleskopów Newtona lub Schmidta - Cassegraina o dużej średnicy, nie warto robić filtru z folii obejmującej całą aperturę. Mniej, może oznaczać więcej. Dla dużych teleskopów duże znaczenie mają prądy konwekcyjne wewnątrz tubusu, zaś obecność lusterka wtórnego znacząco degraduje obraz. Lepiej wykonać filtr obejmujący mniejszą średnicę czynną, i dodatkowo "pozaosiowy", tj. taki, że obszar czynny z filtrem nie jest centralnie położony (na wprost lusterka wtórnego), ale nieco z boku. W ten sposób można uzyskać jakość obrazu odpowiadającą dobremu refraktorowi.

UWAGI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA

Poniższe zalecenia dotyczące bezpieczeństwa powinny przestrzegane ściśle przy każdej obserwacji Słońca.
 
1. Przed każdą sesją obserwacji Słońca sprawdzić dobre, ścisłe przyleganie filtru do tubusu. W razie konieczności przykleić oprawę filtru do tubusu w celu zapobieżenia jego zsunięciu. Nigdy nie stosować filtru za okularem, zawsze mocować go przed obiektywem - przed płytą korekcyjną w teleskopach Schmidta, przed obiektywem w achromatach, z przodu tubusu w teleskopach systemu Newtona. Wszelkie filtry okularowe (mocowane np. na okularze lub wkręcane w oprawę okularu) mogą łatwo pęknąć w trakcie obserwacji wskutek przegrzania i w konsekwencji stanowić zagrożenie dla wzroku obserwatora.
 
2. Jeżeli zamierzasz używać lornetki, musisz założyć dwa filtry - po jednym na każdy obiektyw lornetki. W przypadku teleskopów, pamiętaj aby albo skonstruować filtr słoneczny na szukacz teleskopu, albo założyć na szukacz oryginalną pokrywkę na obiektyw. Patrzenie na Słońce przez szukacz (lunetkę celowniczą) bez założonego filtru słonecznego może mieć równie poważne konsekwencje zdrowotne jak patrzenie bezpośrednio przez teleskop!
 
3. Filtr wykonany z folii jest względnie odporny na uszkodzenia, jednakże należy uważać aby go nie zniszczyć ostrym lub ostro zakończonym przedmiotem.
 
4. Jeżeli obserwujesz w grupie, poinformuj inne osoby o zasadach bezpieczeństwa obowiązujących przy obserwacjach Słońca. Zwróć szczególną uwagę na dzieci. Nigdy nie pozostawiaj teleskopu bez kontroli lub odpowiedniego zabezpieczenia.